Προέλευση και ανάπτυξη της τέχνης του σπαθιού Σαολίν
Το μαχαίρι υπήρξε το πρώτο μέσο που χρησιμοποιήθηκε τόσο ως εργαλείο όσο και ως όπλο. Χρησιμοποιούνταν τόσο στην παραγωγή και γενικότερα στην καθημερινή ζωή όσο και στον πόλεμο. Τα πέτρινα μαχαίρια εμφανίστηκαν στις πρώιμες κοινωνίες. Αργότερα κατασκευάστηκαν μαχαίρια από κόκαλο, ξύλο και μπαμπού. Με τη συνεχή ανάπτυξη των κοινωνιών και την πρόοδο της στρατιωτικής επιστήμης και της τεχνολογίας κατασκευάστηκαν σταδιακά σιδερένια, χάλκινα και άλλα μεταλλικά μαχαίρια. Με την πάροδο των ετών άλλαζε το σχήμα και το μέγεθος των μαχαιριών που κατασκευάζονταν. Έτσι, υπήρχαν κοντά μαχαίρια, μαχαίρια «αλόγου», διπλά μαχαίρια, μικρά μαχαίρια κ.ά. Υπήρχαν, επομένως, διάφορα είδη μαχαιριών καθένα με τα δικά του χαρακτηριστικά και πλεονεκτήματα, τα οποία χρησιμοποιούνταν τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στον πόλεμο.
Μεταξύ των παραπάνω ξεχωρίζει τοΜονό Πλατύ Σπαθί Σαολίν (单刀 -DānDāo - Ταν Τάο), η τέχνη του οποίου περιλαμβάνεται στην παραδοσιακή πολεμική τέχνη του σπαθιού.
Στη δυναστεία των Σονγκ (宋 - Sòng) οι μοναχοί άρχισαν να εκπαιδεύονται στην τέχνη του σπαθιού και να αντιλαμβάνονται την ουσία των στρατιωτικών όπλων. Έτσι, αυξήθηκε η εκμάθηση της εν λόγω τέχνης και οι μοναχοί άρχισαν να εξασκούνται σε διαφόρων ειδών σπαθιά.
Στη δυναστεία των Γιουάν (元 - Yuán) οι μοναχοί εκπαιδεύονταν στην τέχνη του σπαθιού κατά την άνοιξη και το φθινόπωρο αποκτώντας εξαιρετικές δεξιότητες.
Η δυναστεία των Μινγκ (明 - Míng) υπήρξε περίοδος ανάπτυξης της τέχνης του σπαθιού. Οι μοναχοί και οι στρατιώτες δεν ήταν πια καλοί μόνο στο κοντάρι, αλλά και στο σπαθί. Για παράδειγμα, ο Τζι Σιάν (智襄 - ZhìXiāng)σκότωσε με το σπαθί του Ιάπωνες πειρατές. Ο Γιου Τιέν (玉田 -Yù Tián) έκοψε με το σπαθί του τα τρία σπαθιά των αντιπάλων του. Στα τέλη της δυναστείας των Μινγκ η τέχνη του σπαθιού αναπτύχθηκε ακόμα περισσότερο και μάλιστα ο Ηγούμενος του ναού Σαολίν ενθάρρυνε τους μοναχούς να βελτιώνουν συνεχώς τις δεξιότητές τους. Στις 19 Φεβρουαρίου κάθε έτους οι βουδιστές μοναχοί διεξήγαγαν διαγωνισμό σπαθιού στον ναό δίνοντας στον νικητή ως βραβείο ένα μεγάλο σπαθί.
Στη δυναστεία των Τσινγκ (清 - Qīng) οι ηγεμόνες ανησυχούσαν πολύ για την αύξηση της μαχητικότητας και της δύναμης των εν δυνάμει πολεμιστών, γι’ αυτό και διέταξαν των απαγόρευση της ενασχόλησης με τις πολεμικές τέχνες. Έτσι, περιορίστηκε σε μεγάλο βαθμό η ανάπτυξη των πολεμικών τεχνών. Ωστόσο, μεταδόθηκε η φλόγα της αγάπης για τις πολεμικές τέχνες σε όλη τη χώρα. Οι περισσότεροι από τους μοναχούς έβγαιναν εκείνη την περίοδο από τους ναούς και δίδασκαν πολεμικές τέχνες στα βουνά, σε διάφορες περιοχές της χώρας, όπως ανατολικά στην πόλη Σανγκάη (上海 -Shànghǎi), δυτικά στην πόλη Τιχουά (迪化 -Díhuà), βόρεια στην πόλη Γιντσουάν (銀川 - Yínchuān) και νότια στην Ταιβάν (臺灣 -Táiwān).
Παρόλο που οι μοναχοί που παρέμεναν στον ναό δεν τολμούσαν να εξασκούνται στις πολεμικές τέχνες την ημέρα, κάθε νύχτα ακούγονταν οι ήχοι από τις γροθιές και τα όπλα σε όλους τους χώρους του ναού. Οι μοναχοί του ναού Σαολίν κατά τη δυναστεία των Τσινγκ είχαν αποκτήσει μεγάλη δεξιοτεχνία στην τέχνη του σπαθιού. Μάλιστα, όποιος κατείχε τον χειρισμό διαφόρων ειδών σπαθιού θεωρούνταν ειδικός σ’ αυτό το είδος πολεμικών τεχνών.
Τη νεότερη εποχή η τέχνη του σπαθιού συνέχισε να αναπτύσσεται. Οι μοναχοί κατάφεραν όχι μόνο να κληρονομήσουν τις διάφορες τεχνικές και φόρμες του σπαθιού που είχαν αναπτυχθεί πριν από τη δυναστεία των Τσινγκ, αλλά συνέβαλαν με τον τρόπο τους στην περαιτέρω καλλιέργεια του είδους.
Τα χαρακτηριστικά του σπαθιού Σαολίν
Το Σπαθί Σαολίν έχει συνολικό μήκος 90 εκατοστά και συχνά χρησιμοποιείται και μαζί με τη λόγχη(槍 -Qiāng - Τσιάν). Κατά τη δυναστεία των Τσινγκ (清 - Qīng) χρησιμοποιήθηκε από τους Τζι Τζούι (寂聚 - Jì Jù)και Τζι Πάο (寂袍 - Jì Páo).
Η τέχνη του σπαθιού δημιουργήθηκε στη βάση της Σαολίν πυγμαχίας και συγκεκριμένα δανείστηκε στοιχεία από την κινησεολογία των βημάτων, τις τεχνικές μετακίνησης και τις διάφορες τακτικές, γι’ αυτό και συναντά κανείς ομοιότητες μεταξύ τους.
- Σε μια μάχη με σπαθί Σαολίν αυτό που έχει σημασία είναι να πλησιάζει κανείς τον αντίπαλο, ώστε να λαμβάνει χώρα η επίθεση και η αντεπίθεση.
- Η τέχνη του σπαθιού, όπως την εξασκούσαν οι μοναχοί του ναού Σαολίν, δίνει έμφαση στην πραγματική μάχη. Κάθε κίνηση πρέπει να έχει επιθετικές και αμυντικές κινήσεις.
- Η “Σαολίν Γουσού (少林武術 -ShàolínWǔshù)” είναι μια από τις πρώτες σχολές πολεμικών τεχνών στην Κίνα με ιστορία 1500 ετών. Με την πάροδο των χρόνων, οι μοναχοί ερχόμενοι σε επαφή με την ουσία κάθε σχολής κατάφεραν να αναπτύξουν ένα εξαιρετικό είδος πολεμικών τεχνών μετά από σκληρή δουλειά, ειδικά σε ό, τι αφορά την τέχνη του σπαθιού. Σύμφωνα με το βιβλίο «Πυγμαχία Σαολίν (少林拳譜 - Shàolín quán pǔ)», υπάρχουν περισσότερα από 50 σύνολα φορμών με σπαθί, καθένα από τα οποία έχει τα δικά του χαρακτηριστικά και πολλές φυσικές κινήσεις που ευνοούν την πραγματική μάχη. Ο εκάστοτε πολεμιστής είναι ικανός να προσαρμοστεί εύκολα στη μάχη και να είναι αποτελεσματικός, έχοντας τον απόλυτο έλεγχο της άλλης πλευράς.
Το περιεχόμενο του σπαθιού Σαολίν
Η τέχνη του σπαθιού Σαολίν εμπεριέχει πολλές φόρμες και διαθέτει πλούσιο περιεχόμενο. Σύμφωνα με την αρχαία σημειογραφία που αναφέρεται στο σπαθί και η οποία καταγράφηκε κατά τις δυναστείες των Σουέι (隋 -Suí) και Τανγκ (唐 - Táng) από μοναχούς του ναού Σαολίν, οι μοναχοί εξασκούνταν στις φόρμες: «Το Μεγάλο Σπαθί της Άνοιξης και του Φθινοπώρου (春秋大刀 -Chūn Qiū Dà Dāo - Τσουέν Τσιό Τα Τάο)», «Το Σπαθί του Βουνού (出山刀 - Chū Shān Dāo - Τσου Σαν Τάο)», «Το Σπαθί του Μπλε Δράκου (青龍刀 -Qīng Lóng Dāo - Τσιν Λόνγκ Τάο)», «Το Σπαθί των Επτά Αστέρων (七星刀 -Qīxīng Dāo - Τσι Σιν Τάο)».
Στη δυναστεία των Γιουάν (元 - Yuán) προστέθηκαν καινούργιες φόρμες, όπως «Η φόρμα με Διπλά Σπαθιά (双刀 - Shuāng Dāo - Σουάν Τάο)» κ.ά.
Στη δυναστεία των Μινγκ (明 - Míng) σημειώθηκε μεγάλη ανάπτυξη της τέχνης του σπαθιού και δημιουργήθηκαν νέες φόρμες, όπως: «Το Σπαθί του Ανεμοστρόβιλου (旋風刀 -Xuàn Fēng Dāo - Σουάν Φαν Τάο)», «Το Σπαθί του Σπασμένου Κεφαλιού (斷頭刀 - Duàn Tóu Dāo - Τουάν Τόου Τάο)», «Το Σπαθί των Πέντε Τίγρεων (五虎刀 - WǔHǔDāo - Γου Χου Τάο)», «Το Σπαθί Που Τυλίγεται Γύρω Από Το Κεφάλι (纏頭刀 - Chán TóuDāo - Τσαν Τόου Τάο)», «Το Σπαθί Της Ξαπλωμένης Τίγρης (卧虎刀 - Wò Hǔ Dāo - Γούα Χου Τάο)», «Το Σπαθί του Μαύρου Τίγρη (黑虎刀 -Hēi Hǔ Dāo - Χέι Χου Τάο)» κ.ά.
Η δυναστεία των Τσινγκ (清 - Qīng) ήταν περίοδος μεγάλης εξάπλωσης της τέχνης του σπαθιού, η οποία μεταδόθηκε σχεδόν σε όλη τη χώρα. Οι μοναχοί και οι μαθητές τους κατάφεραν όχι μόνο να κληρονομήσουν την τέχνη του σπαθιού των προηγούμενων ετών, αλλά σταδιακά αφομοίωσαν και την ουσία της λαϊκής τέχνης, μαθαίνοντας φόρμες, όπως: «Το Σπαθί των Οκτώ Αθανάτων (八仙刀 -Bā Xiān Dāo - Πα Σιέν Τάο)», «Το Σπαθί του Μεθυσμένου (醉刀 - Zuì Dāo - Ζουέι Τάο)», «Το Σπαθί που Κυλάει (滾刀 - Gǔn Dāo - Γκουέν Τάο)», «Το Σπαθί που Καταδιώκει τον Άνεμο (追風刀 - Zhuī FēngDāo - Τζουέι Φαν Τάο)», «Το Σπαθί του Άνθους της Δαμασκηνιάς (梅花刀 - Méihuā Dāo - Μέιχουά Τάο)», «Το Σπαθί του Δαίμονα (妖刀 - Yāo Dāo - Γιάο Τάο)», «Το Σπαθί των 4 Θυρών (四門刀 - Sì MénDāo - Σι Μαν Τάο)», «Το Σπαθί του Κρεμασμένου (洪門刀 -Hóng Mén Dāo - Χονγκ Μαν Τάο)», «Το Σπαθί των 5 Τίγρεων και του Κοπαδιού Προβάτων (五虎群羊刀 - WǔHǔ QúnYángDāo - Γου Χου Τσουίν Γιάν Τάο)», «Το Σπαθί Κακό Πνεύμα (夜叉刀 - Yèchā Dāo - Γιέτσα Τάο)» κ.ά.
Στα νεότερα χρόνια σημειώθηκαν αλλαγές σε ό,τι αφορά την τέχνη του σπαθιού, ιδίως σε σχέση με τις τεχνικές, οι οποίες τελειοποιήθηκαν. Οι περισσότεροι μοναχοί και οι μαθητές τους έχουν αφομοιώσει τα πλεονεκτήματα της παραδοσιακής τέχνης και των διαφόρων σχολών πολεμικών τεχνών. Έτσι, δημιουργήθηκαν νέες φόρμες, όπως «Το σπαθί του δράκου (飛龍刀 - Fēi Lóng Dāo - Φέι Λόνγκ Τάο)», «Το Μεγάλο Σπαθί του Κυκλώνα (大旋風刀 - Dà Xuàn FēngDāo - Τα Σουάν Φάν Τάο)», καθώς και συνδυαστικές ρουτίνες για προπόνηση.
Βασικές τεχνικές του πλατιού σπαθιού Σαολίν
Οι βασικές τεχνικές του πλατιού σπαθιού Σαολίν μοιάζουν με εκείνες της παραδοσιακής τέχνης αλλά και άλλων σχολών.
Κατασκευή σπαθιού Σαολίν
Το πλατύ σπαθί Σαολίν είναι το ίδιο με τα σπαθιά άλλων σχολών πολεμικών τεχνών με τα οποία έχουν την ίδια δομή. Τα μέρη του είναι τα εξής:
- Κεφάλι σπαθιού (το πάνω μέρος του σπαθιού)
- Λαβή (το μέρος απ’ όπου το κρατάμε)
- Πλάκα σπαθιού (πλάκα προστασίας του χεριού)
- Σώμα σπαθιού (εκτείνεται από την άκρη της λεπίδας μέχρι το προστατευτικό του χεριού)
- Λεπίδα (το κοίλο, αιχμηρό σημείο της λεπίδας)
- Άκρο σπαθιού
- χρώμα σπαθιού (η έγχρωμη κορδέλα που βρίσκεται στη λαβή του σπαθιού)
Τεχνικές χεριών, ποδιών, σώματος και ματιών
Τεχνικές χεριών
Η σωστή τεχνική διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη χρήση του σπαθιού. Ιδιαίτερη σημασία έχει η σωστή εφαρμογή των ελιγμών, η οποία εκδηλώνεται με δύο τρόπους: ο ένας είναι κρατώντας το σπαθί και ο άλλος υποβοηθώντας το σπαθί.
- Κράτημα σπαθιού
Υπάρχουν δύο φάσεις κρατήματος του σπαθιού: κατά το ξεκίνημα και μετά το ξεκίνημα. Κατά το ξεκίνημα ο πολεμιστής κρατά το σπαθί με το αριστερό χέρι. Πρέπει να τοποθετήσει τη λαβή μέσα στο χέρι του τυλίγοντάς τη με τη βοήθεια των δαχτύλων και κρατώντας τη σφιχτά. Μετά από την έναρξη ο αντίχειρας και ο δείκτης τοποθετούνται κοντά στην πλάκα του σπαθιού.
- Η «βοηθητική παλάμη» του σπαθιού
Η «βοηθητική παλάμη» χρησιμοποιείται μόνο κατά την χρήση ενός σπαθιού, ενώ είναι ανούσια κατά την χρήση διπλών σπαθιών. Ο ρόλος της είναι η παροχή βοήθειας στον πολεμιστή σε περίπτωση άμυνας και επίθεσης. Υπάρχει η «παλάμη ώθησης», η «παλάμη ανόρθωσης», η «παλάμη υποστήριξης» κ.ά.
Τεχνικές ποδιών
Οι τεχνικές των ποδιών διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην τέχνη του σπαθιού. Για παράδειγμα, κατά την επίθεση μπορεί κανείς να κλωτσήσει το σπαθί του αντιπάλου, ενώ κατά την άμυνα μπορεί να σηκώσει το πόδι για να αποφύγει ένα χτύπημα. Υπάρχουν τεχνικές, όπως: πέταγμα, βηματισμός, στριφογύρισμα, λάκτισμα, πλάγιος βηματισμός κ.ά.
Τεχνικές σώματος
Σε μια μάχη με τη χρήση σπαθιού είναι σημαντικό ένας πολεμιστής να χρησιμοποιεί σωστά το σώμα του τόσο κατά την άμυνα όσο και κατά την επίθεση. Μερικές τεχνικές είναι οι εξής: γύρισμα, συρρίκνωση, σκύψιμο, σήκωμα κ.ά.
Τεχνικές ματιών
Οι τεχνικές των ματιών διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην τέχνη του σπαθιού, γι’ αυτό και απαιτούν πολλή εξάσκηση. Σε μια μάχη ο πολεμιστής πρέπει να κοιτάει ευθεία και όχι προς τα κάτω. Να κοιτάει λοξά όποτε χρειάζεται. Γενικά είναι απαραίτητο να υπάρχει συγχρονισμός μεταξύ των ματιών και όλων των άλλων μελών του σώματος.
Μυστικά σπαθιών Σαολίν
Οι δάσκαλοι των πολεμικών τεχνών Σαολίν μας έχουν αφήσει ως παρακαταθήκη πολύτιμα, πρακτικά μυστικά, τα οποία προέκυψαν από την εμπειρία πολλών ετών πρακτικής εξάσκησης και ενασχόλησης με τις πολεμικές τέχνες. Ειδικότερα, πολλά μυστικά για την εξάσκηση του σπαθιού Σαολίν έχουν καταγραφεί από δασκάλους περασμένων ετών, τα οποία μεταδόθηκαν από γενιά σε γενιά φτάνοντας σε εμάς.
Στο βιβλίο που αναφέρεται στα αρχαία σπαθιά Σαολίν (古刀譜 - Gǔ Dāo Pǔ - Γκου Τάο Που) παρουσιάζεται περισσότερες από 130 πρακτικές του σπαθιού Σαολίν, καθώς και πολλές συμβουλές μάχης.
.