Iστορία 历史

Η Γέννηση της Θεωρίας του Yin και Yang (陰陽)

“Γιν και Γιάνγκ: το αρχαίο σύμβολο της αρμονίας μας υπενθυμίζει ότι η ζωή είναι μία πράξη ισορροπίας που εκπληρώνεται όταν μαθαίνουμε να αγκαλιάζουμε τη δυαδικότητα αυτού του κόσμου, το καλό και το κακό. Δεν γεννηθήκαμε για να είμαστε τέλειοι, γεννηθήκαμε για να είμαστε πλήρεις.”
 
Κατά τον 11ο αιώνα π.Χ. διατυπώθηκαν με σαφήνεια η έννοιες των Γιν (陰 - Yīn) και Γιάνγκ (陽 - Yáng) και εξελίχθηκαν περαιτέρω στη βάση της ιδέας των «Οκτώ Τριγράμμων / Μπα Γκουά» (八卦 - BāGuà). Οι ιδέες αυτές καταγράφηκαν στο «Βιβλίο των Αλλαγών/Ι Τσινγκ» (易經 - Yì Jīng - Γι Τζινγκ).
 

Κατά την κινεζική κοσμολογία, στην αρχή υπήρχε το Τάι Τσι (太極 - Tài Jí), η «Υπέρτατη Αρχή» και απ' αυτή γεννήθηκαν το Γιν και το Γιανγκ, δύο αντίθετες αλλά και συμπληρωματικές δυνάμεις. Η γενική ιδέα είναι ότι πηγή όλων των πραγμάτων είναι η αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο αυτών δυνάμεων ή ενεργειών, των Γιν και Γιανγκ (αρνητικό / θετικό, σκληρό / μαλακό, θηλυκό / αρσενικό κ.λπ.).

Στο βιβλίο «Επεξήγηση του Διαγράμματος της Ύψιστης Αρχής» (太極圖說 - Tài JíTú Shuō - Τάι Τσι Του Σουό), ο φιλόσοφος του νεοκομφουκιανισμού Τσου Ντάν Γι (周敦頤 - Zhōu Dūn Υí - Τζόου Τουέν Γι, 1017 - 1073 μ.Χ.), στον οποίο πιστώνεται η διάδοση του συμβόλου Τάι Τσι Του (太極圖 - Tài Jí Tú) που είναι ευρύτερα γνωστό ως Γιν και Γιανγκ, εξηγεί:

«Πριν απ’ όλα, υπάρχει το ανεκδήλωτο ή αλλιώςΓου Τζι (無極 -Wú Jí).Η αρχή που τα πάντα εμπεριέχει.

Το ιδεόγραμμα無 (Wú - Γου) δηλώνει έλλειψη δραστηριότητος και δεν είναι άλλο από το πρόθεμα «α»: όχι, μη, δεν, απουσία.

Το ιδεόγραμμα極 (Jí -Τζι) σημαίνει αδιάκοπη κίνηση που μόλις φτάσει σε ένα τέρμα ή άκρο γυρίζει στο αντίθετό της. Μαζί τα δύο ιδεογράμματα σημαίνουν «όχι δραστηριότητα, όχι κίνηση». Είναι το επίπεδο πριν την εμφάνιση της εκδήλωσης. Το πεδίο απ’ όπου όλα απορρέουν και με το οποίο όλα παραμένουν αιωνίως συνδεδεμένα, αφού αποτελούν έκφραση αυτού. Το μη πολικό.

Κατά τη δημιουργία της εκδήλωσης, το πρωταρχικό αυτό πεδίο, το Γου Τσι, περνά σε μια κατάσταση, όπου αρχίζει θεωρητικά να διχάζεται, να πολώνεται σε δύο αντίθετα δυναμικά, το Γιν και το Γιανγκ, την ενεργητική και την παθητική αρχή.

Έτσι, μέσα από το Γου Τσι πηγάζει τοΤάι Τσιή το πεδίο της ενέργειας Τσι (氣 - Qì), από το οποίο γεννάται ο καρπός της Ύπαρξης.

Από τη στιγμή αυτή αρχίζουν να δημιουργούνται οι κόσμοι και να σχηματίζεται το Δέντρο της Ζωής.

Τάι (太 -Tài)σημαίνει το μέγιστο, το υπέρτατο, το ευρύτατο, το πιο σημαντικό.

Μαζί τα δύο ιδεογράμματα σημαίνουν τη μέγιστη δραστηριότητα, όταν αρχίζει να εκδηλώνεται η δημιουργία, δηλαδή την υπέρτατη πολικότητα.

Το Τάι Τσι σηματοδοτεί την αρχή του κόσμου της εκδήλωσης, ο οποίος προκύπτει και συντηρείται μέσα από τις συνεχείς αλληλεπιδράσεις και μετασχηματισμούς της ενεργητικής και παθητικής αρχής.

Άπαξ και το Γιν-Γιανγκ δημιουργηθεί, γεννιούνται διαρκώς καρποί από την αέναη αλληλεπίδραση. Κάθε καρπός αλληλεπιδρά εκ νέου, μία με την αρσενική και μία με τη θηλυκή αρχή παράγοντας με τη σειρά του νέους καρπούς κι έτσι, η Ύπαρξη προχωρά από αιθέριες, πιο απλές και πιο καθαρές μορφές σε όλο και πιο συμπαγείς, σύνθετες και βαριές.

Κατ' αυτόν τον τρόπο,« η εκδήλωση αρχίζει να διακρίνεται και να προβάλλει από το ανεκδήλωτο.

Σε ολόκληρο τον εκδηλωμένο κόσμο μας οι δύο αυτές καταστάσεις, το Γου Τσι και το Τάι Τσι, συνυπάρχουν.

Στο συνειδητό επίπεδο ζούμε μέσα σ' έναν διαρκή διπολισμό Γιν - Γιάνγκ, αντιλαμβανόμαστε και βιώνουμε τα πάντα συγκριτικά, μία ταυτιζόμαστε με τον έναν πόλο και μία με τον άλλον. Στο μη συνειδητό επίπεδο, το Γου Τσι οδηγεί, διαποτίζει και κρατά σε συνοχή την ύπαρξή μας, αφού εμποδίζει τη μόνιμη πόλωση που θα σήμαινε το τέλος της ζωής, το τέλος της ύπαρξης».

Το Γιν και Γιάνγκ ως συνθήκες συνδυάστηκαν αρχικά σε τριάδες που ήταν οι πιθανοί τριπλοί συνδυασμοί των δύο καταστάσεων. Οι συνολικοί συνδυασμοί αυτών των τριάδων είναι οκτώ. Για να αναπαρασταθούν γραφικά, το Γιάνγκ συμβολίστηκε με μία συνεχή γραμμή (—) και το Γιν με μια διακεκομμένη γραμμή, με ένα κενό στη μέση (– –). Μ' αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκαν τα «Οκτώ τρίγραμμα». Κάθε τρίγραμμο είναι ο συνδυασμός τριών οριζόντιων γραμμών, όπου η καθεμιά μπορεί να είναι Γιν ή Γιάνγκ, διακεκομμένη ή συνεχής. Αργότερα τα τρίγραμμα συνδυάστηκαν σε ζεύγη και δημιουργήθηκαν τα εξάγραμμα. Τα εξάγραμμα αποτελούνται από έξι οριζόντιες γραμμές που μπορεί να είναι Γιν ή Γιανγκ. Όλοι οι πιθανοί συνδυασμοί εξάγραμμων είναι εξήντα τέσσερις.

Πάνω σε όλους αυτούς τους συνδυασμούς αναφέρεται το Ι Τσινγκ, όπου κάθε εξάγραμμο συνοδεύεται από ένα γενικό παραδοσιακό κείμενο και κάθε επιμέρους γραμμή έχει επίσης το δικό της κείμενο. Το γενικό κείμενο του εξάγραμμου περιγράφει την κεντρική του ιδέα, ενώ το κείμενο κάθε γραμμής αναφέρεται σε συγκεκριμένα στοιχεία της εξέλιξης αυτής της κεντρικής ιδέας. Η διττή αυτή δομή γραμμών και κειμένων επιτρέπει παράλληλα τη δημιουργία χρησμού που παράγεται από τους συνδυασμούς των γραμμών.

Με τον καιρό οι ιδέες Γιν - Γιάνγκ και των Τριγράμμων άρχισαν να επηρεάζουν και τις στρατιωτικές τακτικές της εποχής. Αφιερώθηκε πολύς στοχασμός στη διατήρηση ισορροπίας μεταξύ των ενεργειών των Γιν και Γιανγκ και προοδευτικά ενσωματώθηκαν στη «Θεωρία του Γου Σου», καθώς έγιναν μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος σπουδών των μαθητευόμενων. Έτσι, χίλια χρόνια μετά, οι συνθήκες ήταν κατάλληλες για να δημιουργηθεί η «Γροθιά της Ύψιστης Αρχής», το Τάι Τσι Τσουάν (太極拳 - TàiJíQuán), μια πολεμική τέχνη και φιλοσοφία ζωής βασισμένη σ' αυτήν την κινεζική κοσμολογία.

Ο Ηράκλειτος πρόσεξε πως ένα βασικό χαρακτηριστικό της πραγματικότητας είναι οι αντιθέσεις της. Όλη η φύση είναι πλασμένη πάνω σε δίπολα ή αλλιώς πάνω σε αντίθετα πράγματα. Για παράδειγμα, υπάρχει η αντίθεση μεταξύ ημέρας και νύχτας, αρσενικού και θηλυκού, μικρόκοσμου και μεγάκοσμου και μεταξύ της ζωής και του θανάτου. Σύμφωνα με τον φιλόσοφο, είναι οι αντιθέσεις που μας επιτρέπουν να αντιληφθούμε την αξία των πραγμάτων. Δηλαδή αν δεν αρρωσταίνουμε, δε θα ξέρουμε τι σημαίνει υγεία. Αν δεν υπήρχε ο χειμώνας, ούτε που θα προσέχαμε τον ερχομό της άνοιξης. Αν δεν υπήρχε το κακό, δεν θα αναγνωρίζαμε τι είναι καλό. Αν δεν υπήρχαν αντίθετα πράγματα στη φύση, δεν θα υπήρχε ούτε κίνηση, ούτε μεταβολή. Ο Ηράκλειτος έβλεπε τον κόσμο σαν ένα πεδίο διαρκών συγκρούσεων. Θεωρούσε πως ακόμα και σε καταστάσεις φαινομενικής ηρεμίας επικρατεί η διαμάχη. Για παράδειγμα, ένα ακίνητο ποτήρι, καθώς ρίχνει το βάρος του σε ένα τραπέζι βρίσκεται σε σύγκρουση μαζί του. Ή ένα ακίνητο τόξο, παρά τη φαινομενική του ακινησία, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία ισορροπία μεταξύ των συγκρουόμενων δυνάμεων του ξύλου και της χορδής. «Πόλεμος πατήρ πάντων», έλεγε ο φιλόσοφος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο ίδιος ήταν πολεμοχαρής. Απλώς αυτό που πίστευε ήταν πως η ζωή έχει βασικό της χαρακτηριστικό το παιχνίδι των αντιθέσεων. «Ο κόσμος», έγραφε, «είναι μέρα και νύχτα, χειμώνας και καλοκαίρι, πόλεμος και ειρήνη, κορεσμός και πείνα». Ο Ηράκλειτος διέκρινε, όμως, ότι ακόμα και πίσω από τις αντιθέσεις υπάρχει αρμονία. Υπάρχει μια τάξη, μια ισορροπία στο Σύμπαν που ο φιλόσοφος ονόμαζε «Λόγο». Ο «Λόγος», δηλαδή η λογική που διέπει τον κόσμο, αποκαλύπτει πως οι συγκρούσεις μεταξύ των πραγμάτων είναι μόνο φαινομενικές. Ότι κατά βάθος τα αντίθετα συμπίπτουν, όπως η ανηφόρα και η κατηφόρα που ενώ μοιάζουν αντίθετες, ουσιαστικά δεν είναι παρά οι δύο διαφορετικές πλευρές του ίδιου δρόμου. Κατά τον Ηράκλειτο, ο σοφός βλέπει τον «Λόγο», βλέπει το νόημα και την ενότητα που υπάρχει μεταξύ των αντιθέτων. Αντιθέτως οι ανόητοι ταυτίζονται με κάποιο απ' αυτά. Σαν να μπορεί να υπάρξει η μέρα χωρίς τη νύχτα ή η χαρά δίχως τη λύπη ή το πάνω δίχως το κάτω. Αυτήν την παγκόσμια λογική, την οικουμενική τάξη που κρατά τον κόσμο ενωμένο, ο φιλόσοφος την ονομάζει «Λόγο» ή αλλιώς «Θεό».

Παραπάνω άρθρα σχετικά με Προδυναστική Εποχή - Δυναστεία Hàn (漢)