"Αυτά που λέω είναι τόσο απλά, που όλοι μπορούν να τα εφαρμόσουν.. Κι όμως, κανείς δεν τα κατανοεί Και κανείς δεν τα εφαρμόζει! Κι αυτό γιατί οι άνθρωποι δεν κατανοούν πως τα λόγια μου έχουν παλιούς προγόνους και μπορούν να γίνουν πράξη από τον κύριό τους. Αυτό, όμως, λίγοι μπορούν και ακόμη πιο λίγοι θέλουν να το κατανοήσουν...".
Ο άνθρωπος είναι μέρος της φύσης. Θα έπρεπε λοιπόν να βιώνει τη συνεχή ροή και αλλαγή ακριβώς όπως η φύση διδάσκει. Ο άνθρωπος όμως διάλεξε μια άλλη πορεία προσπαθώντας να δημιουργήσει μία μονιμότητα στην ζωή και στα αντικείμενα γύρω του, όμως ο αγώνας αυτό είναι αναπόφευκτα μάταιος… Ο Λάο Τσε προτείνει να σταματήσουμε τον αγώνα αυτό και να αντιληφθούμε ότι όλα αλλάζουν και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για αυτό παρά να ακολουθήσουμε τη φυσική ροή των πραγμάτων και τους κύκλους της ζωής. Αυτή είναι η θεωρία της μη δράσης, που δεν σημαίνει σταμάτα να ζεις, να κινείσαι, να δρας, σημαίνει να τα κάνεις όλα αυτά σε αρμονία με την φύση και όχι σε έναν μάταιο πόλεμο με αυτήν που δεν οδηγεί πουθενά.
«Μη δράση δεν σημαίνει αδράνεια και σιωπή. Σημαίνει να αφήνει κανείς το κάθε πράγμα να κάνει αυτό που πρέπει σύμφωνα με τη φύση του, με άλλα λόγια να επιτρέψει την ικανοποίηση της φύσης»σημειώνει ο Τζουάνγκ Τζόου (莊周 - Zhuāng Zhōu), ο δεύτερος σημαντικότερος δάσκαλος μετά τον Λάο Τσε.
Κεντρική ιδέα είναι η επίτευξη ισορροπίας μέσα από την αδιάλειπτη κίνηση και εναλλαγή καταστάσεων και συνθηκών της φύσης. Τίποτα δεν παραμένει το ίδιο ούτε στη φύση, ούτε στη ζωή μας, ούτε στις μεταξύ μας σχέσεις, ούτε στις σχέσεις μας με τη φύση. Όλα αλλάζουν. Ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος είναι εγκλωβισμένος σε έναν ανελέητα επιθετικό τρόπο ζωής, ο Λαό Τσε του ζητάει να γνωρίσει τον εαυτό του, να αντιληφθεί την αέναη κίνηση και εναλλαγή των καταστάσεων και να πάψει να προσκολλάται.
«Το νερό είναι ωφέλιμο για όλους και για όλα. Δεν αντιτίθεται, δεν αντιστέκεται, δεν εχθρεύεται. Βρίσκεται πάντα κάπου κοντά, διαθέσιμο σε όποιον διψά, σε όποιον το χρειάζεται. Το μυαλό του είναι ήρεμο και ειρηνικό όπως τα μεγάλα βάθη των θαλασσών. Η καρδιά του είναι αθώα, αγνή, καλοσυνάτη όπως το νερό είναι αγνό και καλό για όλους. Τα λόγια του ειλικρινή και αβίαστα όπως η ομαλή ροή του ποταμού. Η επιρροή του φυσική, χωρίς φιλοδοξία, απαλή αλλά διεισδυτική, όπως το νερό που αργά, μεθοδικά και υπομονετικά εισχωρεί στον πιο σκληρό βράχο. Είναι αυθόρμητος και ελεύθερος προκαταλήψεων όπως ελεύθερα και ανεμπόδιστα κυλά ο χείμαρρος προς τη θάλασσα. Η αγάπη του για τον κόσμο είναι πηγαία και γνήσια, όπως ασυγκράτητο πηγάζει το αρτεσιανό νερό από τη γη. Οι ενέργειές του είναι ομαλές και καίριες. Χωρίς να γίνεται πιεστικός ή επίμονος, σεβόμενος την ελευθερία των συνανθρώπων του, δεν υποπίπτει σε σφάλματα.»
Στο Ταο Τε Τσινγκ (道德經 - Dào Dé Jīng), ο Λάο Τσε εξηγεί ότι τα όντα (ή φαινόμενα) που βρίσκονται σε πλήρη αρμονία συμπεριφέρονται με εντελώς φυσικό, μη - σκηνοθετημένο τρόπο. Αυτόν τον μη-σκηνοθετημένο τρόπο πρέπει να επιδιώξει και ο άνθρωπος, αλλά μην τον ψάχνεται σε βιβλία σοφών και περίπλοκες φιλοσοφικές μελέτες είναι απλά ο «ανεπίσημος τρόπος ζωής», που ακολουθούσαν οι παππούδες μας, όντας αγρότες- μισθοφόροι της γης , οι εργάτες – μισθοφόροι της καθημερινότητας. Η γη, η φύση, η απλή καθημερινή ζωή είναι οι μεγαλύτεροι δάσκαλοι.
Ένας διάσημος άνδρας, ο Osho, έλεγε:
«Όταν ένας Βούδας περνάει γύρω από το ξενοδοχείο, αισθάνεστε αμέσως ότι είναι ανώτερο όν. Έχει την λάμψη ενός ανώτερου ανθρώπου. Είναι αδύνατο να μην το παρατηρήσετε. Από την άλλη πλευρά, ο Λάο Τσε θα μπορούσε να είναι ο γείτονάς σας. Λειτουργεί τόσο φυσιολογικά, είναι τόσο εξαιρετικός στο απλά να υπάρχει, που μπορεί να θεωρήσετε ότι είναι κάποιος ανάξιος προσοχής. Και σε αυτό ακριβώς είναι η ομορφιά του, στην ταπεινοφροσύνη του! Για να γίνει κάποιος εξαιρετικός είναι απλό, ο καθένας μπορεί να φτάσει με ευφυή, σκληρή δουλειά. Αλλά να είσαι εξαιρετικός και να ενεργείς ως συνηθισμένος άνθρωπος, είναι η μεγαλύτερη τέχνη!»
Αυτό είναι ο Στόχος ή ο Δρόμος ή το μονοπάτι για τον Δρόμο, η επίτευξη αυτού του καθαρού και φυσικού τρόπου συμπεριφοράς,
«όπως οι πλανήτες περιστρέφονται γύρω από τον ήλιο, ή όπως ανθίζει ένα λουλούδι. Οι πλανήτες περιστρέφονται χωρίς έλεγχο, δύναμη ή προσπάθεια, αντ’ αυτού, κινούνται αβίαστα και αυθόρμητα.»
Μη βιαστείς να πεις αρχαίες θεωρίες..Σήμερα, 2.500 χρόνια μετά η Κβαντική Φυσική έρχεται να επιβεβαιώσει (και) αυτές τις θεωρίες. Σύμφωνα με τη νέα κβαντική αντίληψη της πραγματικότητας, όλοι προερχόμαστε από μία πηγή και είμαστε οι πραγματικοί δημιουργοί της πραγματικότητάς μας. Ο παρατηρητής μετέχει μέσω της διαδικασίας της παρατήρησης στα αποτελέσματα των μετρήσεων. Αυτό και μόνο καταρρίπτει κάθε προσπάθεια ακρίβειας και αίρει κάθε μορφή αιτιοκρατίας και κατά συνέπεια έναν μάταιο αγώνα για αυτήν. «Απλά» δεν υπάρχει μία αντικειμενική πραγματικότητα, αλλά υφίστανται πολλές μορφές πραγματικότητας εξαρτημένες από το πρόσωπο που τις μετρά και τις λογίζεται.
«Δες τον κόσμο σαν να ήταν ο εαυτός σου, εμπιστέψου την τάξη των πραγμάτων.
Αγάπησε τον κόσμο σαν το εαυτό σου και τίποτε στην τύχη δεν θα αφήσεις».
Τα αποσπάσματα από το «Τάο Τε Τσινγκ» του Λάο Τσε είναι από την απόδοση των εκδόσεων Μελάνι, Ενάλιος & Αρχέτυπο.